Z listów, których nie napisano

fot. Grzegorz Raczyński

Dzień jest czerwcowy o aromacie pleśni i malw.
Podłoga skrzypi rozkosznie, aż chce się posłuchać, zapalić,

popatrzeć jak dym ulatuje z okien i wpija się w kwiaty.

W sam raz na ból skroni – kurz i popiół, mysie odchody

i nafta. To całe sobotnie rozdrapywanie poddaszy

do bieli kości wystających pokracznie z szuflad i pieców –

kiedyś (kiedy ta planeta wędrowała wokół innego słońca)

opierały się o nie oddechy i piersi młodych żon.

Nie było nic, prócz odcisków bosych stóp na deskach

tych, które szoruje klęcząca matka, ulepiona z ciał antenatów,

nabożnych i kalekich, umierających codziennie od nowa

na suchoty, na nędzę i do cholery (by puścił mróz, a sen był głęboki).

Dawno temu, gdy Marianna malowała oczy i usta, zaś sny

śniła miękkie, wilgotne, na ścianie wyrósł grzyb. Mówili, módlcie się.

Że taki smród i próchno sypiące się spod stópki Dzieciątka,

zgnilizna niczym rozwiązłe podbrzusze. Że noce takie ciepłe

a tyle potu, koniaku i perfum, mówili, módlcie się.

I pod tym krzyżem pańskim, Marianna usiadła i skonała.

Alrauna

Z tyciej zaledwie wyrosła łodyżki, a już naga kaprysi.
Rozwartymi nóżkami, korzonkami w podłoże wczepiona
wilgotna, rozpustna i mszasta. Zatykać uszy! – staruszek,
aby spiekota nie gasła, chwycił za pukiel zieleni i rwie

aż się pot na czole zbiera, upływa. Wrze. Niby wątła
lecz taka uparta. Alrauna pojękując w noc się zaplotła
i ani drgnie, zaprzęga więc dziad kozła. Podchodzi kozioł,
raciczką zapiera. Wnet pada. Po-krzyku, mój panie!

Nie zdążywszy rzec tylko, że panu serce stanie.

Wiatr północny

Kadr z filmu Kronika wypadków miłosnych
w reżyserii Andrzeja Wajdy (1986)

A nie jesteś ciekaw, co tam w środku? Może stare plany, 

może skarb z całego życia, a może tylko skrwawiona siekiera? *

Tutaj rozmowy urywają się w pół słowa – posłusznie,

na gwizd lokomotywy, na ostatnią dziesiątkę różańca.

Stacyjka taka mizerna i cicha, aż echo idzie pod miasto.

Lecz gdybym tak pokochał i rychło umarł z miłości

przed białym dziewiczym ciałem, pełnym lęku jak pisklę

wyjęte z gniazda, to może policzki by się szybciej zapadły,

ustało nerwowe zaciskanie powiek. Nie czekałbym nawet

snów wdeptywanych w kocie łby milicyjnym butem

ani świeżego tytoniu, ani kobiet wiecznie nienasyconych

układających się w krajobrazy wieczorne, pagórkowate

gdzieś we mgle zawieszone nisko na kształt papierosowego

dymu – kłębowiska urojeń, które wchłaniają moje chore

zbolałe płuca. Zwariowałem, myślę cicho. Męczy mnie
spokojny dryf babiego lata. Dokładnie tyle nam trzeba 

popiołu i szkła rozsypanego po ulicach, byśmy zapłakali

oderwani od piersi, co pęcznieje w próchnie starodrzewu,

w rojstach postękujących leniwie niby czarcie gardło.

Bo ledwie trzewia piwnic zdążyły wykipieć krwią, obrosnąć

w tłustawe ropne wykwity. Nie było nas długo, może nawet

wcale nie istnieliśmy. A może zwyczajnie serce pękło.

* T. Konwicki, Kronika wypadków miłosnych

Zdziczałe bzy (ty noś za mnie, ja będę kwitnąć za ciebie)

Wspinasz się do okien jak podlotek. Zaplatasz warkocze,

rozsypane za progiem słońca – na ząbek czosnku, tymianek.

Zgrzytanie zębów i obracanie w proch. Kiedy sny donosisz,

pękate brzuchy grabów i osik, świńskie koryta, podkowy,

płód żywy w twojej histerii – wiecznie głodny, gorący

na języku odciętym jak pępowina. Wina nalej, ze skrzepów

palce i piąstki posklejasz. Z tej krwi rzewne piosnki, przywidzenia,

dwie piersi nabrzmiałe o świcie, rozkołysany biały sad.

Pod twoją opiekę – zaropiały kącik oka, ślina ciepła i obfita.

Powstań, madonno z podbrzuszem obolałym od skurczów.

Pokaż się, zlizawszy boleść jak chorobę z czółka.

Widokówka z Tyritake

Będzie deszcz. Deszcze w tych stronach

padają od święta, a wtedy dzikie ptactwo przysiada diabłu

na kolanach. W portach cisza jak makiem zasiał

i tylko żurawie pochylają przerdzewiałe dzioby

nad mętnym czarnomorzem. Wyskubują wszoły spod

skrzydeł, łowiąc kolejne mrzonki nocy. Kiedy ja

śnię; żeby nie zachodzić w głowę, co na tym świecie

poszło nie tak. Co niczym brud wczepiony w psią sierść

rychło przywarło, zasklepiło pory, odebrało oddech.

Z rozbitych skorup składam amforę; o szyi tłustej

od oliwy albo pełnej wina, które wyciekło spod tańczących

stóp. Podnoszę do ust: ciężarną z rozpalonym brzuścem,

wypełnioną po brzegi, markotną. Wprawne ręce

wyczuwają zgrubienia, wczepione w glinę drobinki żwiru

i muszli. Morza, co majaczy niebiesko wylane za horyzont

Europy. Ziemi rodzącej nas pospiesznie, niedbale;

spomiędzy której żeber, piszczeli i spiżu kiełkujemy bez pamięci

własnych matek. Cienie krzewią się gęsto: w fasadach

murów, nadprożach i kanałach. Zupełnie już senna

rozcinam ciemne grząskie łono, chcąc przywrócić kształt

rzeczy lub myśl zamarłą, raz dokonaną.